Mediacja jest procesem rozwiązywania sporu lub konfliktu, którego celem jest osiągnięcie porozumienia oraz poprawa relacji przy pomocy mediatora. Mediator jest to bezstronna osoba trzecia, która pomaga rozważyć wszelkie możliwe rozwiązania, negocjować je w warunkach współpracy oraz szukać takiego porozumienia, które będzie satysfakcjonujące dla obydwu stron. Mediacja jest postępowaniem nieformalnym, a mediator nie jest ani sędzią ani arbitrem. Zadaniem mediatora jest zatem dbałość o to, by wszystkie decyzje podejmowane w toku procesu były oparte na zgodzie samych zainteresowanych oraz ich świadomości co do dostępnych możliwości postępowania wobec problemu oraz zapewnienie, by każda ze stron była traktowana z szacunkiem i życzliwością. Mediator poprzez zarządzanie komunikacją, proponowanie i pilnowanie przestrzegania reguł mediacji, dbałość o porządek omawianych zagadnień, tworzy warunki, w których strony będą mogły przyjrzeć się swojej sytuacji i potrzebom, rozważyć dostępne alternatywy i, przy wykorzystaniu wszelkich informacji potrzebnych do podjęcia decyzji, dokonać ważnych dla siebie wyborów
Podstawowymi zasadami mediacji są:
- Dobrowolność - do mediacji strony przystępują całkowicie dobrowolnie. Nikt nie może ich do tej decyzji przymusić. Całkowita dobrowolność udziału, wyboru kwestii, które strony podejmą się omawiać oraz rozwiązań, które uzgodnią wpływa na zwiększenie ich odpowiedzialności za proces mediacji oraz na wywiązanie się z podjętych decyzji. Strony Dobrowolnie mogą wybrać również osobę mediatora.
- Bezstronność mediatora - mediator nie opowiada się po żadnej ze stron, w równy sposób angażuje się w pomoc obu stronom konfliktu. Nie ocenia ani stron, ani ich zachowań. Nie skazuje też winnego.
- Neutralność - mediator nie podpowiada, ani nie narzucał żadnych rozwiązań. Akceptuje wszystkie, które strony wypracują i postanowią podjąć decyzję o ich wprowadzeniu w życie. Rolą mediatora jest tylko pomoc w rozwiązaniu konfliktu, a nie doradzać i wskazywać „dobre” rozwiązania.
- Samodzielność w podejmowaniu decyzji - mediator nie podejmuje za strony konfliktu żadnych decyzji, a jedynie zachęcał do przejęcia sprawy w swoje ręce.
- Poufność - mediacja jest procesem całkowicie poufnym. Cały jej przebieg oraz treść rozmów nie zostaje nikomu ujawniony.
